1. AMICHE A ROMA 2009             CAOS CALMO

In februari 2009 vertrok ik met een vriendin naar Rome voor een volle week. Een trip met een niet gezamenlijk doel; zij wilde naar Vaticaanstad zien en ik ….ik zocht een filmposter en een bioscoop.

De film CAOS CALMO naar het beroemde boek van Veronesi kwam uit in Nederland en ik heb deze twee keer achter elkaar gezien zo was ik ervan onder de indruk. Niet alleen de film, het thema, een paar van mijn favoriete acteurs hadden mijn aandacht maar ook de foto van de poster. Ik moest en zou deze officiële filmposter hebben. Het plan werd een missie en de reis naar Rome leende zich daar prima voor.  Voor vertrek googelde ik alles bij elkaar in de Pagina Bianche ( de Gouden Gids van Italië) op zoek naar een winkel in Rome die originele filmposters verkocht. Hele mailwisselingen gingen over en weer , het bleek niet eenvoudig,  tot de ene gouden tip van een signore die een piepklein zaakje in Rome had met films, boeken en filmposters.  

Andiamo!

We verbleven die week bij de nonnen in de Via Nomentana, niet alleen goedkoop en centraal gelegen maar ik wil  altijd bij Italianen logeren en zoek totale onderdompeling.  We werden in de watten gelegd door de SUORE ORSELINE met een gemiddelde leeftijd van 70 jaar. Elke ochtend een ontbijtje, fruit mee voor onderweg en de standaardvraag wat voor moois we die dag zouden gaan doen en of we er sávonds over wilden komen vertellen. Het klooster had een prachtige tuin die we  mochten gebruiken en het feit dat er geen alcohol geschonken werd was geen punt  want ernaast was de MINI BAR, letterlijk mini want er pasten twee mensen binnen, waar we elke avond doodmoe een afzakkertje namen. De derde avond werd er al van de overkant geroepen “due Campari ?”

De zoektocht naar de poster bracht ons in onbekendere gedeelten van Rome en toen we de straat , zeg maar steeg, finalmente met heel veel hulp gevonden hadden en de eigenaar mij als die Olandese van de mail herkende bleek de poster er niet te zijn.  Deze moest nog uit een andere stad komen via via via. Lichte paniek: wanneer hij niet arriveert voor onze vlucht terug wat dan? De man beloofde de poster op te sturen als ik 5 euro betaalde en mijn adres gaf. Ok, ik had geen keus toch , ik ging ervoor.

De week vloog voorbij met alle highlights en meer, heerlijk weer, overal lekker rustig en alles te voet kunnen doen maar ik had nog een doel. Nanni Moretti, de hoofdrolspeler uit Caos Calmo én vele andere films die hij ook vaak zelf regisseert was een bioscoop begonnen in de mooie wijk Trastevere en daar moest ik natuurlijk ook naartoe. De bios heet NUOVO SACHER, naar zijn favoriete taart en er draaien alleen filmhuis films in de originele taal, wat erg ongebruikelijk is voor Italië. (Zijn eigen filmproductiehuis heet trouwens Sacherfilm) De bioscoop zelf heb ik gevonden maar deze was dicht helaas. Het werd dus alleen een fotomomentje.

Het afscheid van de nonnen was bijna emotioneel en we beloofden terug te komen met onze partners. Men had ons eerder gevraagd of we in Olanda ook een man hadden, mijn vriendin bedacht  lachend dat ze onze interesse peilden  voor het kloosterleven maar het ging om een vriendelijke uitnodiging voor ons vieren.

Een dag na terugkeer arriveerde er een grote koker met de post met daarin de felbegeerde poster en een persoonlijk briefje. De poster hangt al 11 jaar op dezelfde plaats in huis en ik kijk er elke dag naar met een glimlach.

Ja, uiteraard Vaticaanstad ook bezocht, compleet met de beklimming, de afdaling en bezoek musea en dat mijn vriendin mij de hele week Smurf noemde laat zich verklaren…….

2. LA SMORFIA over DROMEN en CIJFERS

Over het algemeen ben ik niet bijgelovig maar….als het gaat om een combinatie van mijn favoriete stad Napels, oude tradities, dromen en het uitdagen van geluk …., dan heb je me.

Ongeveer 13 jaar geleden zag ik de prachtige documentaire “dreaming by numbers” van Anna Bucchetti,  ( de trailer https://vimeo.com/25401378 ) en werd gegrepen door  LA  SMORFIA: de eeuwenoude Napolitaanse  traditie om je dromen te vertalen naar nummers en daar dan mee te spelen in de lotto dat zou immers geluk brengen. Bijgeloof in het kwadraat. De film heb ik  in de loop der jaren wel herbekeken; ik heb de dvd in mijn collectie. Prachtig en intrigerend.  In Napels zijn nog lottokantoortjes waar dames  werken die de nummers uit hun hoofd kennen. Vanuit een lange traditie overgedragen van generatie op generatie. Loop daar binnen, roep een woord en ze geven je het nummer.  ( Bekend voorbeeld :  Jezus =nr. 33)  Gefascineerd was ik erdoor.

De aanschaf van  het boek “La vera smorfia napoletana”  was de volgende stap. Een dik naslagwerk, type woordenboek.  Superleuk om  je droom de dag erna in steekwoorden op te zoeken,  te ontdekken welk nummer aan welk woord gekoppeld is en er dan mee spelen. Uiteraard heb ik het meerdere keren in de praktijk gebracht, de eerste keer, indimenticabile, tijdens een verblijf bij onze vrienden in Trieste met Kerst. Voor Oudjaarsdag een lot gekocht van de fameuze SuperEnalotto , de allergrootste waarmee je miljoenen kunt winnen. Bloedserieus nam ik het; ik zat  met mijn boek op schoot mijn dromen in woorden op te zoeken en naar cijfers te vertalen terwijl mijn vrienden, ondanks dat er één van geboorte Napolitaan is en zelf vaak een lot koopt van Turista per Sempre , me vierkant uitlachten.  Ok, de cijfers ingevuld en op de dag van de uitslag vonden ook zij hettoch ineens spannend, het zou toch maar zo zijn dat ik iets won …maar helaas. Niente.

Al mijn vrienden kopen vaak loten, tussendoor of bij de koffie onderweg. Dit leidde vorig jaar tot een grap waarbij we eindelijk onze amico Matteo konden terugpesten. In onze vaste bar vertelde men ons dat Matteo net ervoor een kraslot had gekocht en 50 euro had gewonnen. Het plan ontstond al snel om hem de volgende dag te confronteren met het verhaal dat wij er nét na hem waren geweest, het volgende kraslot hadden gekocht en 1000 euro hadden gewonnen. We werden beloond; zijn gezicht sprak boekdelen en er was ongeloof. Het triomfgevoel was echter van korte duur want onze lachbui verraadde ons…. Waarna hij ons in het mooiste Viestaans uitschold.

Ik koop in Italië soms nog weleens een (kras)lot en zoek ook nog weleens woorden op om naar de nummers te kijken het is gewoon te leuk. De nummers 8,85,88,58 en 63 komen best vaak terug….. misschien toch een teken? Tegenwoordig heb je geen boek meer nodig want er bestaan online programma’s. Je voert de woorden in en de nummers rollen eruit. Ach dromen…….

Mijn lievelingswoord SOGNO ( droom) staat in ieder geval al jaren voor altijd op mijn pols.

3. LA MIA MAPPA STRADALE; MIJN WEGENKAART

Uiteraard heb ik ook navigatie maar mijn kaart van Italië is een dierbaar bezit en gaat altijd mee op al mijn en onze reizen naar en door de Laars. Sterker nog; hij ligt ook altijd thuis onder handbereik  en je wilt niet weten hoe vaak deze open gaat. Iets opzoeken, een route plannen, afstanden bekijken en meer.

Gisteravond nog bewees de kaart weer haar nut ; de amici uit Trieste belden ter ere van Ferragosto  en ons beider reisplannen kwamen ter sprake. Deze bleken in dezelfde periode dus we onderzochten direct of we elkaar onderweg in Italië ergens konden treffen net als we al vaker gedaan hebben.  Sì, certo! Spontaan hebben we een plek geprikt die voor tutti redelijk op de route ligt. Mooi, weer samen een nieuwe plaats te ontdekken….. en de kaart gaat weer mee. Hoogtepunt in haar bestaan dat tot twee keer toe onderweg Italianen iets vroegen over routes en we konden helpen.

De kaart is inmiddels 13 jaar oud en heeft gebruikssporen en ik schrijf er ook op maar het klopt dus helemaal wat de tekst belooft:

• Impermeabile                 waterbestendig
• Antistrappo                       scheurvast
• Piacevole al tasto            aangenaam om aan te raken    

De gratis luchtverfrisser in de vorm van het bekende Michelin mannetje Bibendum , die ik erbij kreeg  is na jaren wel op….misschien toch een keer een nieuwe kaart kopen?

4. CALABRIA : PARCO POLLINO, PAOLO en POLLO

Na de hele ochtend een non existing route gelopen te hebben in Nationaal Park Pollino, kruipend door overwoekerde paadjes, zeer gammele bruggetjes, diepe kloven met watervalletjes  en gedwongen op blote voeten door wild stromende beken te waden werd het in mijn ogen tijd voor pranzo. Eenmaal puffend boven gekomen waar we wel  een dorp vermoedden,  bleek het totaal uitgestorven.  Door de stegen op zoek naar iets of iemand troffen we alleen een oud mannetje. “wat we zochten, iets te eten en drinken? Loop mee naar de hoek dan bellen we Paolo”.  Natuurlijk kwam Paolo gelijk en opende het luik van een oud pand waarachter een klein barretje schuilde.  Neem vast iets te drinken dan heb ik over een kwartier iets klaar. Inderdaad een kwartiertje later mochten we de trap op achter de bar en stonden we in zijn huiskamer die tevens dienst deed als osteria . Een handvol tafeltjes, een spectaculair uitzicht door het enige raam en voordat we zaten stond er een fles zelfgemaakte wijn op tafel van het type geen etiket, erg lekker en vooral zwaar. Gelukkig gevolgd door een aantal schaaltjes met heerlijks. Alles fatto in casa met de verontschuldiging erbij dat “we eigenlijk dicht zijn en dit is wat we zelf voor de pranzo eten”.  Precies goed voor mij, ik lustte op dat moment alles….. dacht ik.

Tot onze schrik en ondanks herhaaldelijk “no grazie” bleef hij maar aanvullen. “Nee signora, we maken nog snel een pasta”. Ok dacht ik nog, een klein beetje pasta met tomaat of zo proppen we er uit beleefdheid nog wel bij. Mij kun je wakker maken voor pasta maar ik wist niet wat ik zag toen hij glunderend van trots  de schaal op tafel zette. We hebben een paar minuten zitten kijken wat er eigenlijk in zat. Een soort grote, vette  poten, meer klauwen met de nagels er nog aan. Scusa maar het zag er zeer onsmakelijk uit. Ik eet sowieso geen vlees maar ook manlief besloot dat ter plekke.  Paniek….. Ik heb even overwogen stiekem de helft van de schaal in mijn rugzak te laten verdwijnen maar Paolo kwam al vragen hoe het smaakte….. en vertellen dat het om hele speciale reuzenkippen ging, van een Amerikaans ras die ze zelf hielden. Met heel veel excuses en “dat we echt niet meer konden eten, want de rest was al te veel en te lekker” heb ik hem kunnen overtuigen dat het niet aan zijn kookkunsten lag en kwam de zelfgestookte grappa in een Jack Daniels fles op tafel.

Het weer was inmiddels compleet omgeslagen en het viel met bakken uit de lucht. We besloten via de weg terug te lopen en niet weer door de ruige natuur een pad te zoeken. Met een fles wijn achter de kiezen leek niets meer ver. Volgens Paolo was dik 2 uur in dit weer lopen gekkenwerk  en hij ging uitzoeken hoe laat de bus kwam die tweemaal daags de berg op en af reed.  Persoonlijk bracht hij ons een  uur later met zijn auto naar de twee bochten hoger gelegen bushalte. Daar stonden we dan, niet gelovend dat er ooit een bus zou komen totdat we van ver een luid getoeter hoorde.

De buschauffeur was de enige andere persoon in de bus en bracht ons bij elke bocht  luid toeterend terug naar ons dorp aan zee waar de zon weer volop scheen.

Dat het dorp BUONVICINO heet , letterlijk GOEDE BUUR dat snappen we.

5. DROGHERIA VITTORIO TOSO & ILLY CAFFÈ TRIESTE

De oudste winkel van Trieste is TOSO. Een begrip in de hele regio en elke keer dat ik mijn amici in Trieste bezoek ga ik er een kijkje nemen én schaf er ook altijd wel iets aan….In 1906 opgericht door Vittorio Toso en nu draait al de derde generatie van de famiglia Kosima de zaak. De naam van de oprichter is gebleven en zijn portret staat prominent in de winkel.Het pand is nooit maar dan ook nooit opgeknapt, alles is origineel en heeft een geweldige uitstraling. Afgesleten hout voert de boventoon. De veel gefotografeerde etalage ligt vol met natuursponzen, en een grote antieke duikershelm is de blikvanger.De oude apothekerskasten van vloer tot plafond staan vol met de originele potten en flessen en je kunt er werkelijk de gekste dingen kopen.De specialiteit ; natuursponzen dus in allerlei vormen en maten hangen aan het plafond die worden er voor je met een haak af gehaald, touwen, huishoudelijke artikelen, ouderwetse snoepjes, de gekste soorten schoonmaakmiddelen, verfartikelen, kruiden en veel meer. Het is er ook altijd gezellig druk.Piazza San Giovanni 6Wanneer je uitgekeken bent wandel je binnen een minuut naar de officiële ILLY BAR ESPRESSAMENTE waar je een heerlijke CAPO IN BI ( typisch voor Trieste: de cappuccino in bicchiere oftewel een kleine cappuccino in een glaasje) kunt drinken. Het hele assortiment van Illy is er te koop, van koffiebonen voor thuis tot de designkopjes en andere cadeau artikelen. Uiteraard ontbreken de speciale Illy dolci niet voor bij de koffie en is iedere barista opgeleid aan de eigen Illy Universitá del Caffè in…..Trieste.

6. BIELLA STAD VAN BIER & BEREN

Toch wel een van de onbekendere steden van Piemonte is Biella. Niet overspoeld door toeristen ook al is het de wolhoofdstad van Italië. Een stad met 46000 inwoners aan de voet van de Piemontese Alpen. Ik heb het geluk dat vriendin Ilaria er geboren en getogen is en we de stad meerdere malen mochten ontdekken met haar als gids. Bovendien woont mijn adoptie ezel in Sala Biellese dus we komen weleens op bezoek tijdens de doorreis naar het zuiden of op de terugweg.Het meest bijzondere van Biella is dat het uit twee gedeelten bestaat die boven elkaar liggen. Het 460 meter hoger gelegen BIELLA PIAZZO is middeleeuws en de burcht zie je van verre boven het centrum uitsteken.Met de funicolare die sinds 1885 bestaat ga je omhoog en laat daar nou net Ilaria wonen. Haar balkon heeft zelfs zicht op de kabeltram. Het is een beleving met dit trammetje omhoog te gaan en in een andere wereld terecht te komen. De tram gaat de hele dag en avond ( als die niet stuk is…) en is helemaal gratis. Het uitzicht is spectaculair en in de avond prachtig met de lichtjes van de stad.In BIELLA PIAZZO is het goed vertoeven, beetje rondlopen, oude palazzi, een sfeervol plein met genoeg horeca en je kunt natuurlijk ook terug naar beneden wandelen door de natuur ipv met de kabeltram.Eenmaal weer beneden in BIELLA PIANO vind je alles wat je nodig hebt voor een echte citytrip. Mooie pleinen, musea, stadsparken, lange straten met terrassen onder galerijen, speciaalzaakjes en delicatessenshops. Een bezoekje aan de antieke brouwerij en het restaurant Menabrea, waar het bekende bier uit Biella, tevens oudste bier van Italië gebouwen wordt én waar je heerlijk kunt eten , mag niet ontbreken natuurlijk. www.birreriamenabrea.it Tip: neem als toetje de tiramisu met bokbier bereid. Verder zijn er overal in de stad voldoende specialiteiten zoals kazen en dolci om van te genieten.NATUUROp 1 van de 9 heilige bergen in Piemonte zo’n 11 km buiten Biella vind je SANTUARIO DI OROPA op 1100 meter. Een prachtige slingerende bergroute brengt je naar de op 1100te meter hoog gelegen basiliek uit de 17deeeuw en het complex eromheen biedt nog steeds onderdak aan pelgrims en je kunt er dus overnachten. Oropo is gewijd aan de zwarte Madonna ( het zwart houten beeld in Jerusalem gevonden en meegenomen door Eusebius van Vercelli die het volgens de legende in de vierde eeuw daar verborg in een rots) Er werd een klein kerkje op die plek gebouwd en eeuwen later dus de grote basiliek. Er zijn kleine shops waar je de beeldjes kunt kopen. Er valt al wandelend genoeg te bekijken, er is een restaurant en je ziet picknickende Italianen op het grote veld voor de basiliek. De natuur is wonderschoon en de perfecte ambiance voor het avonturenpark dat er is aangelegd. Alle info vind je hier www.santuariodioropa.itMocht je echt willen shoppen en inkopen voor thuis willen doen dan is er nog GLI ORSI, het centro commerciale net buiten de stad. Het heet GLI ORSI ( de beren) omdat in het wapen van Biella de beer voorkomt. Overal in het winkelcentrum zie je dus….beren. (gliorsi.it)Kortom, deze stad heeft alles en is een aanrader. De bewoners? Super gentile en geinteresseerd. Vaak moesten we de vraag beantwoorden wat we kwamen doen…. Men is nog niet gewend aan toeristen. Heerlijk toch?

7. VECCHIO PINOCCHIO

Een paar jaar terug op doorreis zag ik vanaf een terrasje in Sinalunga een marktkoopman aan het eind van de markt liefdevol een grote Pinocchio in zijn auto op de passagiersstoel zetten nadat deze niet verkocht was. Ik vroeg of ik een foto mocht maken. De man verkocht gebruikte spullen uit films die uit Cinnecittá kwamen waaronder deze zeer oude Pinocchio van massief hout. Loeizwaar en nog restanten aan zijn lijf van zijn marionetten verleden. Alleen de oogjes waren nieuw. Na een interessant gesprek over Italiaanse films kon ik P kopen voor €20 en dat deed ik. Tot vreugde van het hele terras mocht P aanschuiven aan onze tafel en moest ik hem daarna het hele dorp uit dragen , gelukkig bergaf en met vele ‘ ciao Pinocchio, ma dove vai’ geroep en gelach achter ons aan. Je snapt dat P nog 4 weken mee op reis moest want dit was pas de eerste tussenstop. Hij zit nog steeds bij ons in de kamer nadat hij in Calabria, Basilicata, Puglia, Abruzzo, Molise , Le Marche en Piemonte en natuurlijk in mijn Vieste

is geweest…… ( de oogjes laten we nog een keer restaureren)